Абдулла Тўқай

АБДУЛЛА  ТЎҚАЙ  (тахаллуси;  асл  исми  Тўқаев  Габдулла  Муҳаммадгарифович) (1886.14.4, Қозон  губернияси  Қушлович  қишлоғи (Арча  тумани) — 1913.2.4, Қозон) — татар  шоири,  публицист. 1902 йилдан  шеърлар  ёза  бошлаган. 1905 йил   ҳарф  терувчи  бўлиб  ишлаган. «Фикер» (Фикр)  газетаси ва «Ал-аср  ал-жадид» («Янги  аср»)  журналига  шеър,  фельетон  ва  публицистик  мақолалар  ёзиб  турган. 

Абдулла Тўқай

Абдулла Тўқай 1907 йил   Г. Камолов билан ҳамкорликда «Яшен» сатирик  журналини  чиқаради. 1910 йил  «Ялт-йолт»  журналида ишлайди. Татар халқининг озодлик  учун  кураши «Озодлик  ҳақида»,  «Текинхўрларга», «Дунё  бу», «Кетмаймиз», «Товуш», «Турмуш»  каби  шеърлари, «Маҳораба  ва  давлат  думаси»  мақоласи  ва  бошқаларда  ёрқин  акс  этган.

Абдулла Тўқай татар  адабиётида  танқидий  реализмга,  болалар адабиётига асос солди. Замонавий  татар  адабий  тилини  яратувчилардан бири бўлди. Тараққиётга тўсқинлик  қилувчи  эскилик  сарқитларига,  мутаассибликка қарши кураш, илғор маърифатпарварлик ғояларини илгари суриш шоир  ижодининг  муҳим  мавзуларидир.

Абдулла Тўқай татар шеъриятининг ғоя ва мазмунигагина эмасалан шакли, ифода воситаларига ҳам  янгиликларни  жорий  қилди.  Хусусан,  унинг  халқ  оҳанглари  ва  қўшиқларига  мослаб ёзган шеърларининг руҳи Туркистондаги  миллий,  ижтимоий  уйғонишга  ҳамоҳанг бўлди.

Абдулла Тўқай шеърлари дастлаб  1913 йилда   ўзбек тилига таржима қилиниб,  дарсликларга киритилган («Тувгон тил»  — Авлоний, «Туркий гулистон», Тошкент, 1913  ва б.). Татаристонда Абдулла Тўқай номидаги республика давлат мукофоти таъсис  этилган (1966). Тошкентдаги кўчалардан  бирига Абдулла Тўқай номи берилган.

Манба:ЎзМЭ

Бўлишинг:

Муҳаррир танлови

Эрта қайтган турналар (қисса)-12

Унинг шу тахлит эзилиб, маъюс, ёлвориб гапириши Султонмуротни шундай эзиб юбордики, ўзиниям йиғлаб юборишига сал қолди. Қизиққонлик қилган экан, энди эса болакайни урганига ...

Кумушнинг сўз ўюни

11. КУМУШНИНГ СЎЗ ЎЮНИ Шомга яқин меҳмонлар тарқалишдилар. Меҳмон-хонада ҳожи, қутидор, Ҳасанали ва Отабек қолған эдилар. Ичкарида Ўзбек ойим меҳмонларни кузатиб бўлиб, ...

Юлдузли тунлар-26

2 Аммо бу маъсуд дамлардан кейин келган кунлар, ойлар, ҳатто йиллар ломаконлик ва саргардонликда ўта бошлади. Соҳибқирон бобокалонидан сабоқ олиб яшашга аҳд қилган Бобур ...


Warning: Missing argument 2 for _x(), called in /home/npzfqf3cbnqn/public_html/mulkdor.com/wp-content/themes/mulkdornew/inc/functions/theme_functions.php on line 1213 and defined in /home/npzfqf3cbnqn/public_html/mulkdor.com/wp-includes/l10n.php on line 399

Notice: Undefined variable: context in /home/npzfqf3cbnqn/public_html/mulkdor.com/wp-includes/l10n.php on line 400