Бошқа мавзуларДавлат бошқаруви ислоҳотлари соҳасида таниқли эксперт, Сингапурнинг «Smartgov Сonsulting» консалтинг бюросининг ҳудудий ижрочи директори Азиза Умарова ўзининг телеграм каналида «Ўзбекнефтгаз»нинг Хитой компаниясидан 16 млн. доллар қарз бўлгани ҳақидаги хабарларга ўз муносабатини билдирди:
ОАВ «Ўзбекнефтгаз» Хитой компаниясидан 16 млн. доллар қарз бўлгани ҳақида ёзишди. Бир ой олдин айнан шу «Ўзбекнефтгаз» Лукойлдан 600 млн. доллар қарз бўлгани хусусида айтишганди.
Яъни, бизнинг фуқаролар мамлакат бўйлаб газсиз йигирма йилдан буён совуқ қотишади. Бу ўринда Ўзбекистон газ олинадиган мамлакатларнинг ўнталигига киришини эсдан чиқармаслигимиз керак. Наҳотки, шундай бўлгани ҳолда, яна қарзга ботсак?
Ўзбекистондаги Лукойл йилига 14,5 млрд. куб газ ишлаб чиқаради. ОАВ ёзганидек, гарчи МБК (маҳсулот бўлимининг келишуви, скрин) республикада ишлаб чиқарилаётган газ экспортининг барча ҳажмини инобатга олса-да, 600 млн. долларлик қарз Ўзбекистон томонининг ички бозорга бир қисм газни олганидан юзага келган.
Бундан келиб чиқадики, биз россияликларга барча ҳажмдаги газни экспорт қилишига йўл бермаётганимиз учун қарздор бўлаётган эканмиз-да?! Газимизнинг бир қисмини ўзимизнинг одамларга берганимизга-я?
Энг ачинарлиси – бу ҳолат яқин орада тугамайди. Мавжуд МБК 2046 йилгача давом этади. Биз газсиз мана шундай аҳволда яна 28 йил қарздор бўламиз. Қарздорлигимиз чўзилса, бу вақт яна чўзилади. Мамлакатдаги бутун бир авлод газсиз туғилади ва газсиз умри ўтади. 2046 йилга келиб табиий газимизнинг тугаши эҳтимолдан ҳоли эмас.
Бунинг ечими борми? Ҳолатнинг аянчлилига кўра, МБКни қайтадан кўриб чиқишимиз лозимга ўхшайди. Бу нарса турли мамлакатларда, турли сабаблар билан турли босқичларда амалга оширилган.
Аёнки, келишув шартлари у имзо қўйилганидан 14 йил ўтиб ҳам (2004) газсиз кун кечираётган оддий фуқаролар манфаатига зид бўлиб қолмоқда. Юзага келган қарзни олиб қарайдиган бўлсак, иқтисодий фойдага ҳам тўғри келмайди. Шартнома имзоланаётганида нимани ҳисобга олишган, бизга қорунғу, бироқ аниқки, уйларда газ йўқлиги туфайли чўян печь-буржуйкаларга, таппи, ис гази ва биогазга ўтамиз, иссиқхонанинг кесилган қувурлари (хайр, агросаноат комплекслари!), ўзимизнинг газимиз сабабли россияликлар олдида юзага келган улкан қарзлар билан қоламиз.
Энг асосийси эса, хорижга газимиз исини чиқаришимиздан бизга ҳеч қандай фойда бўлмайди. Айнан шу фойдани инсон капиталига сарфлашимиз керак.
Одамларга газни қайтаринг. Илтимос! – деб ёзади эксперт.
