Олийгоҳга киришни жуда осон, ўқиш ва битиришни жуда қийин қилиш керак

Имтиҳонлардан аввал бир абитуриент билан гаплашиб қолгандим. Қайси ўқишга топширдингиз, деб сўрадим.
– Политехникани енгил саноат… факультетига.
– Нега айнан ўша факультетга?
– Бали пастроқ, конкуренция камроқ экан.
– Ўзи ким бўлмоқчисиз келажакда?
– Мелиса бўмоқчиман. Олий маълумотли бўлсам дарров звания бераркан…

Айтишларича 82 мингта квотадан 12 мингтаси абитуриентлар етарли балл тўплай олмагани сабабли бўш қолибди. Хушнудбек Худойбердиевнинг фикрича, бунга асосан мактаб ва коллежларда таълим сифатининг пастлиги натижасида битирувчиларнинг билимсиз бўлиб чиқаётгани сабаб бўлмоқда.

Бу фикрга қўшиламан, унинг устига техника йўналишига асосан калласи бўм-бўш, мактабда яхши ўқимагани етмагандек, ўқишга озгина бўлса тайёрланмаган абитуриентлар топширмоқда. Уларнинг мақсади қандай қилиб бўлса ҳам ўқишга кириб олиш. Қайси олийгоҳ, қайси факультет, қайси йўналиш эканининг фарқи йўқ. Асосийси кириш баллари паст, рақобат кам бўлиши керак. Айримлари ҳатто русчада ўхшатиб салом беришни ҳам билмайдию одам кам топширади деб еврогуруҳга ҳужжат топширмоқчи бўлади. Ўқишга кириб олса бас, қолгани худо пошшо.

Бундай абитуриентларнинг кўпчилиги тўрт йил нимани ўрганганини билмайди. Қуруқ вақт кетказади, дипломни олганидан кейин эса ё бошқа соҳаларда ишлайди ё мелиса бўлади…

Бугун кўпчилик ёшларимизнинг аниқ мақсади, келажак режалари йўқ. Ҳаётда ўз ўрни, ўзи ёқтирган ва мос ишни топиб олгунича 40-50 га ҳам чиқиб қоладиганлар кўп. Бунга уларнинг болаликдан мустақил фикрига эга бўлмай ўсгани ҳам сабабдир. Болаларни ўзига ишонадиган, мустақил фикри ва ҳаётий позицияси бор, танқидий фикрлайдиган, янгилик ва яратувчанликдан қўрқмайдиган қилиб тарбиялайдиган тизим керак.

Олий таълимга қабул жараёнини эса янада соддалаштириш, кириш имтиҳонларини бекор қилиб, қабулда эса психологик суҳбат, IQ даражасини аниқлаш, эссе ёзиш, ўз фикрларини ифодалаб бериш каби топшириқлар берилишини таклиф қиламан. Ўқишга киришни жуда осон, ўқиш ва битиришни жуда қийин қилиш керак. Билимсиз абитуриентларнинг духи етмаслиги керак ҳуқуқшунослик, тиббиёт каби баъзи ўқишларга ҳужжат топширишга.

Муаллиф:Санжар Саид