Мусулмон миллиардерлари риёдан қўрқиб хайр-эҳсонлар қилишмайдими?

Яқинда рус тилидаги Ислом молияси телеграм каналида “Списки Форбс или тайные щедрости” (“Форбс рўйхатлари ёхуд махфий саҳоват”) номли кичик бир мақола саҳифа аъзолари эътиборига ҳавола қилинди. Қисқа қилиб айтганда мақола ғайридинлар ва мусулмонларнинг хайри-эҳсонга бўлган муносабати ҳақида. Мақола муаллифи дунёдаги энг саҳоватпеша инсонлар ичида мусулмонлар деярли йўқлигини “исломда, ғарб дунёсидагидан фарқли ўлароқ, қадриятлар бутунлай бошқа, мусулмонлар хайри-эҳсонни “хўжакўрсинга” эмас, балки махфий равишда қилишга ҳаракат қилиши” билан изоҳлаган.

Мана энди ҳудди шу мақолада кўтарилган масала юзасидан бошқа бир нуқтаи назарни сизлар билан ўртоқлашмоқчимиз. Чунки соғлом мунозара тўғри хулоса чиқаришга ёрдам беради.

Албатта садақа махфий бўлгани яхши, аммо…

Барчамизга маълум, дунёнинг йирик миллиардерлари (асосан ғайридинлар) илм фан ривожига катта пуллар ажратишади, албатта бу беғараз бўлмаслиги мумкин, лекин фикри ожизимизча асосан шу нарса сабаб ғарб олами мусулмон дунёсидан анча илгарилаб кетди! Дунёда таъсис этилган йирик ва машҳур мукофотларнинг бирортаси ҳам мусулмонлар тарафидан таъсис этилмаган. Меъморчилик (архитектура) соҳасидаги энг нуфузли мукофот – Притцкер мукофоти яҳудий тадбиркори томонидан, адабиёт ва журналистика соҳасидаги энг нуфузли мукофот – Пулитцер мукофоти ҳам яҳудий тадбиркори тарафидан, дунёдаги энг обрўли мукофот бўлмиш Нобель мукофоти Швециялик (насроний) кимёгар томонидан тузилган. Дунёнинг энг нуфузли университетлари Гарвард, Стэнфорд, Принстон, Оксфорд, Кембриж… буларнинг барчаси ғарб миллиардерлари томонидан молиялаштириб турилади ва минглаб мусулмон ёшлари ҳам шу нуфузли олийгоҳларида таҳсил олишади (жумладан бир қисми шу миллирдерларнинг ҳисобидан, яъни грант асосида ўқишади). Бу университетларнинг бюджети унча мунча мамлакатнинг бюджетидан катта. Дунёнинг энг йирик кутубхоналари ҳам шу университетларда. Гарвард университетидан 75 та, Принстон универисетитдан 35 та, Оксфорд университетидан 88 та Нобель фукофоти совриндори етишиб чиққан.

Бизнинг мусулмон миллиардерлар бирорта фан ривожига (математика/физика/кимё/биология/IT/экология…) хисса қўшишга харакат қилишдимикин? Масалан стипендиялар, грантлар, мукофотлар, жамғармалар таъсис қилишдими? Катта бюджети бор, дунёга таниқли бирорта университет ташкил қилиб (970 йилда Фотимийлар томонидан ташкил қилинган Ал-Азҳарни бугунги кундаги ҳолати қандайлиги кўпчилигимизга маълум эмас) уни дунёга танитишдимикин?

Мусулмон миллиардерлар риёдан қўрқиб бундай эҳсонлар қилишмайдими? Лекин негадир яқин шарқдан чиққан миллиардерлар (мусулмон миллиардерлар эса асосан ўша тарафдан) ғарб футбол командаларига пул тиккани, энг тез, энг қиммат машиналар сотиб олгани, энг баланд бино қурганлиги, уларнинг фарзандлари ва хотинлари Европа давлатларига бориб қилаётган исрофлари (улар қилаётган харажатларни бошқа сўз билан ифода қилиш қийин) хақида тез тез ўқиб турамиз! Ундан кўра Гейтсга, Баффетга ёки Цукербергга ўхшаб ошкора, лекин умматга манфаатли нарсаларга эҳсон қилгани яхши эмасми!? Балки шуни кўриб ёшларимиз исломга ва мусулмонларга бўлган ҳурмат-эҳтироми ортармиди, қанча қанча ғайридинлар исломга кириб кетармиди!?

Агар ният риё бўлмаса ошкора қилинган хайри-эҳсон ва садақаларнинг ёмон жойи йўқ, зеро динимизнинг мадори бўлган ҳадиси шарифларнинг энг машҳурида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам марҳамат қилганлар: “Албатта, амаллар ниятга боғлиқдир”.

Бўлишинг:

Муҳаррир танлови

Қирғизистонда isuzu​ ва ravon​ моделлари ишлаб чиқарилиши режалаштирилмоқда (аудио)

2018 йилдан бошлаб Қирғизистондаги 4та шаҳарда Ravon автомобиллари ва Isuzu автобуси ишлаб чиқарилиши режалаштирилмоқда. Заводлар Қирғизистоннинг Бишкек, Ўш ва Қора-Болта ...

Бизга мурувват керак эмас, дадам қамоқдан чиқса бўлди

Яқинда ижтимоий тармоқларда катта шов-шувга сабаб бўлган Яккабоғ туманидаги тадбиркорнинг дўкони маҳаллий ҳокимлик масъуллари томонидан қандай бузилган бўлса, шундай қайтадан ...

Таниқли брендлар “откат ва доля”ни ўйлаб, ўзбекистонга келишга қўрқаяпти

Ўзбекистон бозорига киришга қизиқаëтган Дания брендлари. Озодлик билан суҳбатда P. Jahn General products ltd ширкати асосчиси Paul Jahn президент Мирзиëвнинг хориж ...


Warning: Missing argument 2 for _x(), called in /home/npzfqf3cbnqn/public_html/mulkdor.com/wp-content/themes/mulkdornew/inc/functions/theme_functions.php on line 1213 and defined in /home/npzfqf3cbnqn/public_html/mulkdor.com/wp-includes/l10n.php on line 399

Notice: Undefined variable: context in /home/npzfqf3cbnqn/public_html/mulkdor.com/wp-includes/l10n.php on line 400